Çocuklarda Yalan Söyleme Davran��

�ocuklar bazen �yle �eyler anlat�rlar ki kar��s�ndakileri �a��rtabilir veya kayg�land�rabilirler. �zellikle de anlat�lan �eyin okul �ncesi kurumunda ya�ananlarla ilgili olmas� ebeveynlerin kayg� d�zeyini artt�rabilir. Ebeveynler normal olarak teredd�tler ya�ayabilirler. ��nk� �ok k�ymet verdiklerini ba�kalar�na emanet etmektedirler. Ebeveynlerin bu kayg�l� durumlar� da bazen �ocuklar�n ilgin� olaylar aktarmas�n� tetikleyici olabilir. Bunun en �nemli sebebi �ocu�un anlatt�klar�yla anne ve babas�n�n dikkatini �ekti�ini farketmesidir.2-6 ya� d�neminde �ocuklar s�rekli geli�im (fiziksel, duygusal, dil-bili�sel ve sosyal ) i�erisindedirler. Bili�sel a��dan de�erlendirildi�inde �ocuklarda kavramlar�n bir�o�u tam anlam�yla yerle�memi�tir. Bu kavramlardan biri de ger�ek ve hayal kavramlar�d�r. Bu d�nemde �ocuklar hayalle ger�e�i birbirinden ay�rt edemeyebilirler. Bazen bu durumlarda �ocuklar�n yalan s�yledi�i d��ncesine kap�labiliriz. Oysaki bu durumda yalandan s�z etmek do�ru olmayacakt�r. ��nk� bu ya� aral��ndaki �ocuklar alg�sal baz� hatalar yapabilirler. �ocuklar�n s�z gelimi s�ylemi� oldu�u yalanlarda aldatma amac� g�d�lmez. �ocuklar ger�e�i hen�z tam anlam�yla de�erlendiremedi�inden �t�r� �evresindeki ki�ilere uydurarak veya eklemeler yaparak durumu aktarabilirler. �zellikle bu d�nemde ki �ocuklarda abartma ve uydurma davran�� ok s�k g�r�l�r. Arkada�lar�yla ileti�imlerinde de bu tarz durumlar s�kl�kla ya�anabilir. �rne�in, �Benim babam�n iki tane arabas� var diyen bir �ocu�un arkada��, �Benim annemin de �� tane arabas� var cevab�n� verdi�i g�r�lmektedir.

Bazense yalan s�yleme davran�� ocuklar�n ge�mi�e d�n�k olaylar� hat�rlamada zorlanmas� veya dikkat azl�� nedeniyle de ortaya ��kabilir. Baz� durumlarda vard�r ki �ocu�unuz �ok hayal kurmakta ve hayali olay ve kahramanlar� ger�ekmi� gibi aktarmaktad�r. Taklit yoluyla edinilen yalanlarda vard�r. Bunlar daha �ok etraf�ndakileri g�ld�rmek ve dikkat �ekmeye y�neliktir.

�ocuklar�n kulland�� yalanlardan en yayg�n olan� ise sosyal yalanlard�r. Ad�ndan anla��ld�� zere bu yalan �e�idi �ocu�unuzun �evreden g�rerek, duyarak edindi�idir. �rne�in; kap�ya gelen misafire evde olmad��n� s�yleten anne ya da baba �ocuklar�na yalan s�ylemeyi ��retmi� olabilir.

�ocuklar kendilerini fazlas�yla bask� alt�nda hissettiklerinde de yalan s�yleyebilmektedirler. Bu bahsetti�imiz savunma yalanlar� daha �ok a��r� otoriter ve m�kemmeliyet�i ailelerde yeti�en �ocuklarda g�r�lmektedir. Bunun sebebi �ocu�un yalan� bir ka�� yolu olarak g�rmesidir. T�m bu durumlar�n d��nda �ocu�unuz gerekli bili�sel d�zeye ula�mas�na ra�men ger�ekd�� ifadelerini s�rd�r�yorsa, bu davran��n al��kanl�k haline geldi�inin g�stergesidir.

Peki bu durumlarda ebeveynler nas�l davranmal�d�rlar?

�ncelikle �ocu�unuzu yalana y�nelten sebebi bulman�zda fayda var. Bunu bilmeniz �ocu�unuza ilgi ve ihtiya�lar� �l��s�nde yakla�man�z� kolayla�t�r�r. Yalan kavram�n� kullanmaman�zda fayda var. �ocu�unuza yalan s�yl�yorsun �eklinde ithamda bulunmak yerine �Tekrar d��n bakal�m, acaba anlatt��ndan farkl� olabilir mi? � �eklinde sorular y�neltmeniz de �ocu�unuzun do�ruyu bulmas�na yard�mc� olabilir. Buna ra�men o konudaki �srar�n� s�rd�r�yorsa konuyu �stelememenizde fayda var. Aradan biraz zaman ge�ti�inde do�ruyu s�ylemekle ilgili �rneklendirmeler yapabilirsiniz. Ancak unutmamal�s�n�z ki �ocu�unuz i�in en iyi �rnek sizsiniz.

Rehberlik Servisi